Merhaba Sevgili Ziyaretçim 🙂 Bilgi alışverişinde bulunmak,kalıpları sınıfımda nasıl uyguladığımı görmek ve varsa sorularınızı daha çabuk sormak için instagram sayfamdan beni takip edebilirsiniz:)
instagram : @madamteacherr
Çocuk ve Disiplin: Mola Tekniği-1
Mola Tekniği Nedir?
Mola tekniği çocuğunuza bağırmadan şiddet uygulamadan uygun olmayan davranışını değiştirmeye yarayan biri disiplin tekniğidir. Mola tekniğinde çocuğu cezalandırmak yerine, hoşuna giden durumdan onu yaşına uygun bir süre ile uzaklaştırmak (olumlu pekiştireçlerden) temel fikirdir. Çocuğun uygun olmayan davranışı ile karşılaşıldığında onu o anda oradan uzaklaştırarak mola verdirilmesidir. Tekniğin amacı çocuğunuzun kendi davranışını kontrol edebilmeyi öğrenmesidir. Tabii ki çocuklarda keyif aldıkları etkinliğe devam etmeyi mola almaya tercih edeceklerinden mola tekniğinden pek hoşlanmayacaklardır. Disiplinin olumlu davranışlara yoğunlaşarak verilmesi hem ebeveynleri için daha az yorucu bir disiplin türüdür hem de çocuğunuz ile olan ilişkinizin daha sağlıklı olmasına yardımcı olacaktır. Çocuğunuzun olgunluğu bu teknik için önemlidir 2,5 yaş öncesi kullanmanız faydalı olmayacaktır çünkü çocuğunuz neden sonuç ilişkisini anlayabilecek bilişsel düzeyde değildir.
Ne Zaman Mola Tekniği Kullanılmalı?
Mola tekniğini uygulamak için sizin için ortadan kaldırılması için gerekli en önemli 1-2 davranışı seçin. Olumsuz davranışlarda kendine veya başkalarına zarar verici davranışlarda (vurmak, ısırmak vb.) bulunuyor, karşı gelme davranışı var ise mola tekniğini rahatlıkla kullanabilirsiniz. Ayrıca çocuğunuza uyarı vererek bu davranışını sonlandırmasına fırsat tanımanız yararlı olacaktır. Mola tekniği uygulayacağınız davranışı seçtikten sonra her bu davranışını gözlemlediğinizde veya bir yakınınız gözlemlediğinde çocuğunuza istikrarlı olarak mola vermeniz çok önemlidir.
Davranışı gözlemlediğiniz anda çocuğunuza mola vermelisiniz böylece davranışının sonucu ile olan bağlantısını kurabilir. Molayı verirken hangi davranışı nedeni ile mola aldığını da belirtmeniz önemlidir. Çocuğunuza uzun açıklamalar vermekten kaçının, kısa cümleler kurun (“Vurmak yok, mola zamanı“).Eğer çocuğunuz mola alanına kendi gitmiyor ise ( ilk zamanlarda kesinlikle kendi gitmeyecektir),çocuğunuzu molayı alacağı alana siz eşlik edin. Mola sırasında çocuğunuza ilgi ve alaka göstermekten de çekinin. Olabildiğince nötr olun.
Mola Tekniğini Çocuğunuza Nasıl Anlatmalısınız?
Çocuğunuza hangi olumsuz davranışının her seferinde mola ile sonuçlanacağını en başta açıkça ifade edin. Molanın nerede ve ne kadar süreceğini, sürenin başlaması için sakin olmasının ve süresi bittiğinde ona haber vereceğinizi ona iletin. Bu kuralınız başlamadan çocuğunuz ile mola denemesi de yapabilirsiniz.
Çocuk ve Disiplin : Mola Tekniği-2
Mola Tekniği Nerede Olmalı?
Mola tekniğini uyguladığınız yerin sıklıkla aynı yer olmasına özen göstermeniz istikrar açısından önemlidir. Bu yer bir sandalye, minder vb. bir yer olabilir. Ancak seçtiğiniz konumun çocuğun ilgisini çekebilecek uyaranlardan ve kendini meşgul edebileceği oyun/oyuncaklardan izole olmuş olması ve çocuğunuz için güvenli bir alan olması önemlidir. Eğer mola tekniğini uyguladığınız olumsuz davranış dışarıda gerçekleşiyor ise çocuğunuza eve gittiğiniz zaman molasını alacağını iletebilir, eve gittiğiniz anda çocuğunuza mola vermeniz uygun olacaktır.
Mola Ne Kadar Sürmeli?
Genel olarak en sağlıklı mola tekniğinin çocuğun yaşı ile orantılı dakika olmasıdır (2 yaşındaki çocuk için 2, 5 yaşındaki çocuk için 5 dk gibi).Mola tekniği uygulamada hemen beklenen süre mola vermekte zorlanabilir, çocuğunuzun direnci ile karşılaşabilirsiniz bu çok normaldir. Çocuğunuzun mola alacağı zaman boyunca sakin kalmaya özen gösterin. Çocuğunuz eğer olumsuz davranışına mola sırasında devam ediyor ise, sakinleştiğinde mola süresini başlatacağınızı ona hatırlatın (“Sakinleştiğinde molan başlayacak, bağırmaya başladığın sürece molanı başlatmayacağım ve burada daha uzun süre beklememiz gerekecek” “Ne kadar çabuk sakinleşirsen mola o kadar çabuk başlar ve biter”). Çocuğunuzun mola süresince olumsuz davranışlarına ara vermiş ve süresini tamamlamış olduğunda molayı sonlandırabilirsiniz. Molayı başlattığınızda ve sonlandırdığınızda her zaman çocuğunuza bunu bildirin.
Mola Ne Zaman Başlar?
Mola tekniğinin başlatmanız için çocuğunuzun olumsuz davranışını sonlandırmış ve sakinleşmiş olması gerekir. Bağırıyorken, vuruyorken molanın başlatılması uygun değildir. Çocuğunuzun mola süresince kendi kendine şarkı söylemesi, konuşmasını normal karşılayın. Amacınız çocuğunuzun heykel gibi durması değil unutmayın.
Mola Sırasında Çocuğunuz Oturduğu Yerde Kalkarsa Ne Yapmalı?
Öfkelenmeden, bağırmadan çocuğunuzu mola yerine tekrar götürün. Çocuğunuzu molasını alana kadar oyununa dönmesinin önüne geçmeniz , ve mola yerine götürmeniz önemlidir. Eğer öfkelendiğinizi hissediyorsanız eşinizi, yakınınızı aynı disiplinle mola tekniğine devam etmesi için yardım isteyebilirsiniz.
Çocuğunuz Oturduğu Yerde Kalkar ise Ne Yapmalı?
Çocuğunuza mola yerine gitmek için fırsat tanıyın, gitmediği durumda ona eşlik edin gerektiğinde elinden tutarak o alana götürün. Her seferinde çocuğunuzun mola alanına döndüğüne emin olmanız önemli. Çocuğunuz molayı alması gerektiği yerde tamamladığında onu takdir edin.
Çocuğunuz Oturduğu Yerde Onaylamadığınız Davranışlar Sergilerse Ne Yapmalı?
Çocuğunuzun kendine zarar vermediği her davranışını yok sayın ve tepki vermeyin. Burnunu kıyafetine silebilir, tükürebilir bu sizden olumsuz da olsa bir tepki alabilmek için sergilediği davranışlardır. Bu nedenle bağırmamanız uyarmamanız en faydalısı olacaktır. Sizi sevmediğini söylese de emin olun molası bittiğinde sizi sevmeye devam edecektir. Zaman zaman ebeveyn olmak zorlayıcı olabilir ancak her çocuğun disipline ve sınırlara kendilerini güvende hissedebilmeleri için ihtiyaçları vardır. Aynı şekilde size aşırı ilgi gösterebilir, sarılmak öpmek isteyebilir bunu molası bittiğinde yapabileceğini hatırlatın ve mola süresince olabildiğince tarafsız durun.
Mola Bittiğinde Ne Olur?
Molası tamamlandığında çocuğunuza bunu ifade edin ve sonrasında çocuğunuzu mola öncesinde yaşananlar ve molada yaşananlar hakkında bir şey söylemeyin, cezalandırmayın. Molayı başarı ile tamamladığı için onu takdir edin. Çocuğunuzun olumlu davranışlarını yakalamaya ve övmeye çalışın.
Özet Olarak…
Mola yeri belirleyin.
Olumsuz davranışı belirleyin.
Çocuğunuza molayı açıklayın.
Her belirlediğiniz olumsuz davranışı gördüğünüzde mola tekniği uygulayın.
Molayı uygularken çocuğunuza kısa bir açıklama verin (vurduğun için mola zamanı).
Mola sırasında çocuğunuza olumlu/olumsuz ilgi göstermekten kaçının.
Çocuğunuz mola sırasında her kalktığında onu geri götürün.
Çocuğunuzun olumlu yönlerini-davranışlarını övün.
alıntıdır
Uzm psikolog Ayşe Başak Erk
